از ادبيات و هنر

ژانويه ـ فوريه ۱۹۹۱
ترجمه ی تراب حق شناس

رونو شاعر و خواننده ی معروف فرانسه است و يکی از محبوب ترين هنرمندان اين کشور. مبارزه ی او در کنار کارگران مهاجر، عليه نژادپرستی، عليه خانم تاچر و تاچريسم و در حمايت از مبارزه ی فلسطينی ها و مردم آمريکای لاتين و آفريقای جنوبی و نيز به نفع سياست چپ در فرانسه در سال های اخير بسيار بارز بوده است. او در سال ۱۹۸۹ همراه با چند تن ديگر از همفکرانش، به مناسبت تشکيل کنفرانس کشورهای ثروتمند در پاريس همزمان با دويستمين سالگرد انقلاب فرانسه، ميتينگ اعتراضی و توده ای وسيعی به راه انداخت. در جريان جنگ خليج به اصطلاح برای آزادی کويت (۱۹۹۱) وی بر ضد جنگ موضع داشت. رونو شعر زير را در مخالفت با اين جنگ سروده و خوانده است:

جنگ کثيف
آقای رئيس جمهور
اين نامه را به شما می نويسم
فقط برای اينکه به شما بگويم
من به کويت نخواهم رفت.
منطق جنگ تو (۱)
منطق من نيست
منطق من صلح است
با همه ی مردم روی زمين.
و اگر فردا اسلحه بردوش
يا نارنجک به دست، در يک باريکاد بايستم
مسلماً جز برای دفاع از خودم،
دفاع از آنها که دوستشان دارم
و جز برای دفاع از فرزندانم
و حتی از فرزندان همسايه ام
نخواهد بود.
در راه طرد جلادان
حاضرم در سانتياگو کشته شوم
حاضرم در مادريد بميرم
حاضرم تکه تکه شوم.
اما هرگز جانم را
نه در راه کازينوها
و نه برای نفتکش ها
نمی دهم.
مردن در راه يک پرچم
وقتی بر آن آرمِ «شل»
يا «تکزاکو» نقش بسته
چه حماقتی ست! (۲)
رئيس جمهور، اگر می خواهی
واقعا نامت در تاريخ بماند
و دست کم دوهزار سال
شايسته ی افتخار باشی
سپاهت را
برای آزادی فلسطين بفرست
که در آنجا هرروز بچه ها را می کشند.
بمب افکن ها را بفرست
تا کاخ سفيد را با خاک يکسان کنند
اينست انتقام همه ی ستمديدگان!
نامه ام اينطور تمام شد.
ترديد دارم و در فکر آنم
که آيا بايد دو کلمه حرف ديگر هم
به عنوان آخرين حرفم اضافه کنم؟


ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱ـ فرانسوا ميتران رئيس جمهوری فرانسه در جريان توجيه دنباله روی خود از سياست جنگ طلبانه ی جرج بوش (پدر)، اصطلاح "منطق جنگ" را به کار برده بود.
۲ـ اشاره است به گفته ی ژاک پره ور، شاعربزرگ فرانسه، که در دوران جنگ جهانی دوم به صورت شعار درآمده بود: «جنگ، چه حماقتی!».
.