برگزاری مراسم روز جهانی کارگر در سال 58 شاید از این نظر قابل توجه باشد که همهی شخصیت های مذهبی و انقلابی، برگزاری این مراسم را گرامی داشته و برخی نیز خود دراین مراسم شرکت کرده بودند. بهشتی در تجمع بزرگ کارگران در میدان امام حسین تهران سخنرانی کرد و هاشمی رفسنجانی در اجتماع کارگران آبادانی، از استثمار کارگران دررژیم پهلوی سخن گفت. آیتالله خمینی نیز به مناسبت این روز پیامی فرستاد ، آنگونه که آیتالله شریعتمداری و منتظری نیز چنین کردند.
گروههای چپ همچون سازمان چریکهای فدایی خلق نیز مراسم های متعددی به مناسب روز جهانی کارگر برگزار کردند که شاید مهمترینشان، راهپیمایی بزرگ کارگران از مقابل خانهی کارگر بهطرف میدان سپه بود. اولين مراسم روز کارگر بعداز انقلاب ۵۷ در فضای خروشان انقلابی برگزار شد. اين باشکوهترین تجمع کارگران بود. میلیونها زن و مرد کارگر در اين روز در شهرهای مختلف ايران، روز همبستگی جهانی خود را با برپائی دهها مراسم و راهپيمايی جشن گرفتند.
فقط در تهران، بيش از نيم ميليون نفر درتظاهرات اول مه شرکت کردند. کارگران در پيشاپيش صفوف تظاهرات شعارهای طبقاتی وانقلابی خود را حمل میکردند، شعارهای «قانون کار رژيم شاه بايد ملغی شود»،«قانون کار با شرکت نمايندگان کارگران بايد نوشته شود»، «دو روز تعطيلی و ۴۰ ساعت کار در هفته»، «مزد برابر در ازای کار برابر برای زنان و مردان»،«مبارزه کارگران شاغل از مبارزه کارگران بیکار جدا نيست»، از جمله شعارها ومطالبات کارگران بود.
نکتهی مهم این اجتماع ، تلاش برخی گروههای اسلامی در برهم زدن راهپیمایی بود ، به نوشتهی روزنامهی کیهان «در مسیرراهپیمایی عده ای با دادن شعارهای مذهبی به آنان نزدیک شدند و چندبار درگیری های مختصری روی داد که سپس به آرامش منجر شد.»در بخش دیگری از گزارش روزنامهی کیهان آمده است : « آنها با نظم حرکت میکردند و بیشتر شعارهایشان پیرامون اتحاد وهمبستگی کارگران بود. کسانی که در حاشیهی خیابان جمهوری حرکت میکردند، با صدای بلند صلوات میفرستادند. در نزدیکی چهارراه استانبول، گروهی چند پلاکارد هم بالابردند و با شعار « مرگ بر کمونیست » راه آنان را سد کردند و روی زمین نشستند. راهپیمایان نیز به اجبار روی زمین نشستند. سرانجام چند پاسدار مسلح وساطت کردند و گروه معترض را از راهپیمایان دورکردند. ولی هنگامی که راه پیمایان کارگر وارد خیابان فردوسی شدند و به طرف میدان سپه حرکت کردند، این گروه دوباره خود را به ابتدای صف رساندند و در نتیجه بی نظمی هایی در صفوف پیدا شد .» خبرنگار دیگر کیهان نیز مشاهدات خود ازاین وقایع را چنین ثبت کرده است : « در خیابان بهارستان ، سه راه ژاله ، یک گروه صد نفری در حالیکه شعارهایی علیه کمونیست میدادند ، مانع راهپیمایی کارگران شدند. بعد از دقایقی چند که صف طویل کارگران از راهپیمایی بازماند ، گروهی از این عده تصمیم گرفتند از سمت راست کارگران میانبر بزنند و پشت سر کارگران شعار بدهند. اینهادر حالیکه شعار « الله اکبر » میدادند ، جلوی کلانتری 9 نیز توقف کردند و عدهای از آنها روی زمین نشستند و مانع راهپیمایی کارگران شدند. در حالیکه شعار « حزب فقط حزب الله … » سر میدادند، سعی کردند وارد صفوف کارگران شوند. اما کارگران در حالیکه دست های شان را زنجیر کرده بودند ، مانع از وروداین عده به صفوف خود شدند»
در حالیکه افراد وابسته به حاکمیت و گروههای تندروی مذهبی قصد داشتند مراسم جریانهای چپ را برهم زنند ، به دعوت حزب نوظهورجمهوری اسلامی، مراسمی در میدان امام حسین برگزار شد. زنان و مردان کارگر باسرویسها و اتوبوس های کارخانه از 5 مسیر اعلام شده ، بهتدریج در میدان امام حسین و خیابانهای اطراف اجتماع کردند . بخشی از خبر را از روزنامهی کیهان بازمیخوانیم: « راهپیمایان در گروههای مجزای چندهزار نفری حرکت خود را آغاز کردند . در میدان انقلاب ( 24 اسفند سابق ) ، هشت هزارکارگر کارخانه های قرقرهی زیبا ، بنز خاور ، سازمان گوشت ، پارس متال ، گروه صنعتی ملی ، پریتون واخن، ارج و کارخانه های دیگر، اولین گروهی بودند که به سمت میدان امام حسین به راه افتادند. در پی این گروه صف راهپیمایان بیش از سه کیلومترامتداد داشت و در پیشاپیش ، اعضای حزب جمهوری اسلامی ایران و روحانیون در حرکت بودند.در این راهپیمایی عکس هایی از امام خمینی ، آیتالله طالقانی و مهندس مهدی بازرگان نخست وزیر ایران و شهدای انقلاب دیده می شد.»
در ساعت 9:15 دقیقهی صبح 11 اردیبهشت1358، صدها نفر در میدان امام حسین گرد هم آمدند . ابتدا نمایندگانی از سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ، پاسداران انقلاب اسلامی ، انجمن اسلامی مهندسین ، کارگران صدا و سیما و کفش ملی ، انجمن اسلامی معلمان و جمعی از شوراهای اسلامی کارگران کارخانجات، پیامهایی قرائت کردند و سپس ابوالحسن بنیصدر ، سید محمد بهشتی و هانی الحسن ( نمایندهی سازمان آزادیبخش فلسطین در ایران ) به سخنرانی پرداختند . هانی الحسن که گویا آن روزها با دیدن شور انقلابی ایرانیان اختیار از کف داده و جملات باربط و بیربط رادر پس هم ردیف میکرد ، در بخشی از سخنرانیاش میگوید : « ما می باید پیرو امام خمینی باشیم . آنچه امام می گوید اسلام است و آنچه امام قبول می کند ، قبول کنیم و آنچه امام رد می کند رد کنیم ... شما کارگران مردم ایران را با ما کردید و مصر موقتا از ما جدا شد. اما مصر به زودی زود انشا الله جزو ما خواهد بود.امام دیروز هدیه ای بزرگ به ما و کلیه ی کارگران جهان تقدیم کرد و آن قطع روابط ایران و مصربود و این بزرگترین هدیه ای بود که بما داده شد و ما به این دلیل بسیار سپاسگزاریم.» هانی الحسن در انتهای سخنان عجیبش افزود : « برادران کارگر مسلمان ، آزاد ساختن کارگران یعنی آزاد ساختن بیت المقدس و کسی که برای آزاد ساختن بیت المقدس کاری نکند ، نمی تواند کارگری را آزاد کند ! »
بهشتی نیز در سخنرانی خود ، تلویحاًبه تأثیر گروههای غیراسلامی چپ بر کارگران اشاره کرد و گفت : « ای کارگر مسلمان ! آگاه باش هیچ شعاری ، هیچ وسوسه ای ، تو را از انتخاب راه راست و صراط مستقیم اسلام بسوی جامعهی پرسعادت و جامعه ی بدون تبعیض توحیدی ، ذره ای منحرف نکند .انقلابی انقلاب است که بر متن جامعه تکیه داشته باشد . و تجربه ی تاریخی این چندده سال به همه ی کاوشگران نشان داد که تنها ، انقلابی در ایران مردمی ، خلقی ، تودهای، عمومی و همگانی است که آرمانش تنها و تنها از اسلام باشد.»
خمینی در پیام خود به مناسبت روزجهانی کارگر در سال 1358 ، با این گفته که خدا هم کارگر است به استقبال این روز رفت و درباره برگزاری مراسم گفت: « اختصاص یک روز به کارگران شاید ، به لحاظ تشریفات و تعظیم باشد . والا هر روز ، روز کارگری و کارگران است ، بلکه عالم از کار و کارگر تشکیل شده است . اینکه ما یک روز را اختصاص بدهیم به کارگر ، مثل این است که یک روز را اختصاص بدهیم به نور، یک روز را اختصاص بدهیم به خورشید . هر روز نور هست و روز نور هست ، هر روز روز خورشید است . لکن شاید این برای یک تشریفات و تعظیمی باشد . از این جهت مضایقه نیست.» آیتالله خمینی در بخش دیگری ازپیام خود میگوید : «دیگر اختناق ها نیست ، دیگر فشارها نیست ، دیگر چپاولی نیست. امروز کشور مال شماست و شما مسئولیت آن را مستقیم دارید . اگر چنانچه در این مسئولیت کوشش نکنید ، اگر چنانچه در این امری که بر عهده ی شماست کوشش نکنید و آن دینی که در کشور خودتان و اسلام دارید ادا نکنید ، شما مسئول هستید … اسلام عزیز است که برای شما ارج قائل است و برای شما حق قائل است وحقوق شما را به شما رد خواهد کرد. بگذارید اسلام تحقق پیدا کند..»
این فراز پایانی پیام آیتالله خمینی ، سی و چهار سال بعد ، در آستانهی روز جهانی کارگر ، صورتی تراژیک به خودمیگیرد.
دو
حاکمیت همواره سعی دارد این روز را از مضمون و محتوا تهی سازد، طوریکه از دو سو مورد هجمه واقع میشود: گرایشهای کاپیتالیستی و حافظان وضع موجود حتی در درون جنبش کارگری، اول ماه مه را صرفاً به يک «جشن کارگری»تبديل کرده و جوهر مبارزاتی آن را گرفتهاند و از سوی دیگر، حاکمیت با دو بازوی ضدکارگری خود یعنی خانه کارگر و شورای اسلامی کار اول ماه مه را به روز تبليغاتی انتخابات پارلمانی و حزبیشان تبديل می کنند. ازاینرو تاکيد بر مضمون و محتوای سياسی ـ طبقاتی اول ماه مه و جايگاه آن در درون جنبش کارگری سوسياليستی امری مهم و ضروری است.
اول ماه مه سال ۱۸۸۶ ميلادی، پليس شيکاگو با حمله به تظاهرات گسترده کارگران که برای هشت ساعت کار در روز و حق تشکيل اتحاديههای کارگری برپا شده بود، آنان را به خاک و خون کشيد. چند روز بعد از اين واقعه دادگاه چند تن از رهبران کارگران را محاکمه و به مرگ محکوم کرد. يکی از رهبران کارگران اعتصابی، پس از اعلام رأی در برابر دادگاه چنين گفت: «کارگران اينک دريافتهاند که میتوانند با اتحاد و همبستگی و مبارزه جمعی بر مشکلات خود فائق آيند. آنان بر قدرت عظيمی که در اتحادشان نهفته است آگاهند، به همين دليل کارفرمايان با تمام توان میکوشند تا اتحاد کارگران را بشکنند؛ ما کارگران گردهم آمديم تا اندکی از حقوق خود را باز پس گيريم؛ اما از دادگاه و زندان سر در آورديم. اين است معنای برابری و عدالت در جامعه ما؟ امروز اگر صدای حقطلبانه ما را با گلوله خفه میکنيد، مطمئن باشيد که اين صداها از اين پس خاموش شدنی نيست، بلکه هر روزی طنين آن رساتر خواهد شد.»
رهبران کارگران شيکاگو جان باختند؛ اما حقانيت مبارزه و گفتههايشان، سال ۱۸۸۹ ميلادی در کنگره بينالمللی کارگران در پاريس، با ناميدن روز اول ماه مه(۱۱ ارديبهشت) به عنوان روز جهانی کارگر اثبات شد. کنگره مؤسس انترناسيونال دوم، قطعنامهای صادر کرد که در آن تمام کارگران جهان را به اعتصاب و تظاهرات در اول ماه مه ۱۸۸۰، فراخواند. در اين روز، کارگران اروپا، آمريکا و نيز چند کشور آمريکای لاتين به اين فراخوان پاسخ مثبت دادند. در اين روز فقط در هايدپارک لندن نيم ميليون کارگر تجمع کرده بودند که فردريش انگلس نيز در آن حضور داشت. از آن تاريخ اول ماه مه، به عنوان روز جهانی کارگر گرامی داشته میشود
....................................
پاورقی:
یک) بانی شورای اسلامی کار دولت اصلاحات بود و برای اینکه بتواند به عضویتسازمان تجارت جهانی درآید بر طبق مقاولهنامه های سازمان جهانی کار ـ آی ال او ـ بهجای دادن اجازه برای بازفعالیتهای سندیکاها وتشکلهای کارگری، شورای اسلامی کار بنا نهادند.
دو) نقل قولهای مربوط به مراسم اول ماه مه ۱۳۵۸به تمامی برگرفته از روزنامه کیهان ۱۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ است
سه ) مآخذ مورد استفاده:
http://passionofanna.wordpress.com
http://www.kargaran-iran.com