فيلم مستند حييم باوين: ادعانامه ای عليه اشغالگری اسرائيل
استفانی لوبار
لوموند ۳ ژوئن ۲۰۰۶
ترجمه ی سعيد رهرو
اشاره: تا درون جبهه ی دشمن
منسجم است کاری چندان عليه او نمی توان انجام داد. ادامه ی مبارزه
ای همه جانبه در داخل و خارج سرانجام نيروی متجاوز و سرکوبگر را
با تناقضات داخلی مواجه خواهد کرد و او را از درون به تسليم خواهد
کشاند. از نيکسون نقل کرده اند که آنچه آمريکا را به قبول شکست در
ويتنام واداشت نه موشک های سام ۷ و سام ۷ شوروی بلکه جوانان آمريکايی
بودند که در خيابانها دست در دست يکديگر عليه جنگ به تظاهرات پرداختند.
دوگل هم زمانی صدای انقلاب مردم استقلال طلب الجزاير را شنيد که
در فرانسه فريادهای اعتراض به ادامه ی جنگ استعماری به مسأله ی روز
همگان بدل شد. شاه هم به همين ترتيب «صدای انقلاب مردم را» شنيد.
آمريکای متجاوز و امپرياليست نيز به همين نحو بايد فرياد توده های
ستمديده را بشنود. اما انسجام درونی دشمن به آسانی فرو نمی ريزد.
اين ثمره ی مبارزه ای پرحوصله و درازمدت است. فشار مبارزه ی همه
جانبه بايد چنان مستمر باشد که حاکمان بفهمند ديگر تکيه بر سرنيزه
و ادامه ی حکومت برايشان ميسر نيست.
باری، با ادامه ی مبارزات مردم فلسطين و مقاومت آنان، جبهه ی درونی
دشمن دارد ترک بر می دارد. آنچه در اينجا می خوانيد تنها نمونه ای
ست (مترجم).
گوينده ی درجه ی اول کانال ۱ تلويزيون اسرائيل، پس از تقريباٌ ۴۰
سال خدمت وفادارانه در تلويزيون دولتی، راه ديگری در پيش گرفت. حييم
باوين که ۷۲ سال دارد، در يک فيلم مستند که دارای ۶ بخش است و هم
اکنون در کانال ۲ تلويزيون خصوصی اسرائيل نشان داده می شود، ادعانامه
ی شديد اللحنی عليه اشغال سرزمين های فلسطينی توسط اسرائيل ارائه
داده است. به نظر مستعمره نشينان (کولون ها) که قرار است نوار غزه
را در ماه اوت تخليه کنند و لذا از همين حالا دچار نگرانی اند، اين
خيانتی غيرقابل بخشش است. نمايندگان کولونها خواستار شده اند که
«آقای تلويزيون» از کار برکنار شود.
حييم باوين دو سال، دوربين به دست، سرزمين های اشغالی را زيرپا گذاشت،
با متعصب ترين کولون های ساحل غربی به گفتگو پرداخت و صحنه های روزمره
ی زندگی فلسطينی ها را که جلوی پست کنترل نظامی مجبور به توقف و
انتظارند به تصوير کشيد. حرف های تند و خشونت آميز و نژادپرستانه
ی کولون ها، تکبر و بيرحمی سربازان، تحقير فلسطينی ها (حتی اگر زن،
بچه يا سالخورده باشند) که در فيلم «زمين کولون ها» گزارش شده تازگی
ندارد و طی چهار سال انتفاضه [دوم] رابطه بين اسرائيلی ها و فلسطينی
ها هرچه بدتر شده است. اما شخصيت تهيه کننده ی اين فيلم مستند و
کانال ۲ تلويزيون که تصميم گرفته اين واقعيات را پيش چشم همگان بگذارد
و فيلم را در برنامه اول سرشب پخش کند نيرويی استثنائی به اين شهادت
ها می دهد.
حييم باوين که خود يکی از بنيانگذاران تلويزيون دولتی اسرائيل است
تا کنون به اين بسنده می کرد که با حفظ بی طرفی آشکار، برنامه ی
اخبار سرشب را اجرا کند. اما اين مرد که محبوبيت عامه دارد، به رغم
اينکه از فيلمش دفاع می کند به اردوی «چپ ها» پيوسته که استعمارگری
و اشغال را تقبيح و تحقير می کنند. او می گويد: «من نيستم که بيشتر
به چپ متمايل شده ام، بلکه جامعه است که بيشتر به راست درغلتيده
است». به عقيده ی تام سِگِو، يکی از مفسران بزرگ اسرائيل موضعگيری
حييم ياوين می تواند شهروند عادی اسرائيلی را به فکر بيندازد که
«اين آقا، وجدان اسرائيل است و اگر او به اين نتيجه گيری ها رسيده
چه بسا خيلی ها همين احساس را داشته باشند».
چنين واکنشی از يک شهروند عادی اسرائيلی به اين دليل طبيعی می نمايد
که حييم ياوين صريحاً در فيلم اظهار می دارد: «از سال ۱۹۷۷ که سرزمين
های فلسطينی به اشغال اسرائيل درآمد، ما فاتحان بيرحم و اشغالگرانی
بوده ايم که ملتی ديگر را که مدعی مالکيت همين سرزمين است سرکوب
کرده ايم.» و اضافه می کند: «ما بايد به يک انقلاب در ذهنيت خود
دست بزنيم. فلسطينی ها يک ملت اند و ما بايد اين سرزمين را با آنها
قسمت کنيم». اين ژورناليست که در فيلم خود به کولون ها امکان داده
است که هرچه می خواهند بگويند بر همدستیِ جامعه ی اسرائيل با کولون
ها انگشت می گذارد و نشان می دهد که چگونه طی ۳۸ سال، اين جامعه
استعمار سرزمين فلسطين را (که هم اکنون مورد انتقاد واقع شده) تأييد
و تشويق کرده است. حيثيت و محبوبيت حييم باوين به او امکان می دهد
که کولون ها را که معمولاً از گفتگو با مطبوعات خودداری می کنند
به سخن گفتن و بحث بکشاند. او با دوربينی که در دست دارد به راه
خود ادامه می دهد، سربازان را به پرسش می گيرد و می کوشد دربرابر
يک پست کنترل نظامی بين رهگذری فلسطينی که دختربچه اش را که به گريه
افتاده به همراه دارد و سرباز مأمور کنترل که به آنها اجازه عبور
نمی دهد ميانجی شود و با جمله ی زير تماشاگر را به فکر می اندازد:
«برای رهايی از اين فلاکت حقيقتاً کاری از دستم ساخته نيست، جز آن
که اين وضع را به تماشای عموم بگذارم تا نه خودم، نه کسانی که با
من همنظر اند نتوانيم فردا بگوييم که ما هيچ نديديم و نشنيديم و
ندانستيم».
مردم اسرائيل از اين پس، با فيلم «زمين کولون ها» مانيفستی ضداستعماری
در دست دارند که به خصوص برايشان قابل فهم است. اينک که کمتر از
سه ماه به تخليه ی نوار غزه باقی مانده، تهيه ی اين فيلم اقدامی
ست بجا که در کنار کتابی که اخيراً تحت عنوان «زمين اربابان» منتشر
شده قرار می گيرد. يک ژورناليست چپگرا به نام آکيو الدار و يک استاد
دانشگاه به نام اديت زرتال مشترکاً اين کتاب کم نظير و فشرده را
نوشته اند. آنها نيز به سبک خود اقدامات اشغالگرانه ی اسرائيل را
افشا و محکوم می کنند.
(منتشر شده در آرش شماره ۹۲ اوت ـ سپتامبر ۲۰۰۶)
